Những vụ tấn công nhằm vào Giáo hoàng

Người đứng đầu tòa thánh Vatican, trong quá khứ cũng như ngày nay, luôn là một mục tiêu của các vụ tấn công và ám sát.
> Giáo hoàng bị xô ngã đêm Giáng sinh

Tờ Telegraph nhìn lại những vụ tấn công nhằm vào các giáo hoàng.

Vụ tấn công mới nhất: Susanna Maiolo (áo đỏ) nhảy qua các thanh chắn bằng gỗ trong nhà thờ Thánh Peter và chạy về phía Giáo hoàng Benedict XVI khi đoàn rước tiến về phía bệ thờ chính để cử hành lễ Mixa tối hôm thứ năm. Giáo hoàng bị đẩy ngã nhưng không bị thương. Hồng y người Pháp Roger Etchegaray, 87 tuổi, đứng ngay sau Giáo hoàng, thì bị gãy một xương đùi. Ảnh: AP.

Tháng 6/2007, một người đàn ông Đức (áo hồng) đã chồm qua hàng rào, định nhảy vào chiếc xe Jeep mui trần khi Giáo hoàng Benedict đi qua quảng trường Thánh Peter. Ảnh: Reuters.

Ngày 13/5/1981, Giáo hoàng John Paul II bị trúng 4 phát đạn khi đang ban phước cho dân chúng tại quảng trường Thánh Peter. Ảnh: Getty Images.

Giáo hoàng được đưa ngay khỏi quảng trường Thánh Peter trên chiếc xe mui trần. Kẻ mưu sát là Mehmet Ali Agca, 23 tuổi, người Thổ Nhĩ Kỳ đã bị kết án chung thân. Giáo hoàng sau khi hồi phục đã tuyên bố tha thứ cho y. Agca được ân xá năm 2000 và được trả về Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Getty Images.

Giáo hoàng John Paul II trong chiếc xe được bọc kín khi đến thành phố St. Poelten, Áo năm 1998. Ảnh: AP.

Tháng 9/1978, Giáo hoàng John Paul I, được biết đến với cái tên "Giáo hoàng mỉm cười", chết chỉ sau 33 ngày nhậm chức. Vatican cho biết nguyên nhân có thể là một cơn đau tim. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc không khám nghiệm tử thi và các thông báo không thống nhất về cái chết của Giáo hoàng là bằng chứng của một âm mưu tăm tối. Thậm chí có tin đồn là Giáo hoàng đã chết vì uống phải trà tẩm độc.

Tháng 11/1970, Giáo hoàng Paul VI thoát chết trong một vụ ám sát ở Manila, Philippines khi một người Bolivia định đâm ông ở sân bay. Giáo hoàng đã được một người bạn Mỹ, Paul Marcinkus, bảo vệ. Người này sau đó cũng trở thành một Tổng giám mục. Ảnh: AP.

Hải Minh

***************

source

http://www.vnexpress.net/GL/The-gioi/Tu-lieu/2009/12/3BA171C2/

Lý do của vụ xử tử Ceausescu

Cách đây hai mươi năm, đất nước Romania trải qua một cuộc cách mạng kéo dài một tuần lễ, hạ bệ lãnh tụ Nicolae Ceausescu. Phóng viên BBC Nick Thorpe nói chuyện với một trong những nhân vật quan trọng trong thời kỳ này - tướng Victor Stanculescu.

Trong chiếc áo sơ mi carô và áo khoác nâu đậm, tướng Victor Stanculescu trông có vẻ yếu nhưng vẫn luôn nghiêm chỉnh như người ta vẫn thường thấy nơi các cựu chiến binh.

Chúng tôi gặp nhau trong phòng giải trí của bệnh viện nhà tù ở Jilava, mạn bắc Bucharest, nơi ông bắt đầu thụ án tù từ năm ngoái về tội ngộ sát với tình tiết nghiêm trọng.

Ông bị kết tội đã ra lệnh cho quân lính nổ súng vào đám đông ở thành phố Timisoara, miền tây Romania, trong ngày 17 và 18 tháng Mười Hai - một tội danh mà ông luôn phủ nhận.

Bên ngoài nhà tù là mùa đông khắc nghiệt, âm 7 độ C.

Xung quanh là tháp canh, hàng rào kẽm gai, và bên trong nhà tù là chó cảnh vệ.

Một vài tù nhân cầm xẻng xúc và dọn tuyết.

Nếu địa ngục mà lạnh giá thì chắc phải trông giống cảnh ở đây.

Có cả một hình nhân bằng tuyết, đội chiếc nón tù màu xám.

Bệnh viện nhà tù là nơi ông Stanculescu bị giam thì không khí có vẻ thân thiện hơn - một tòa nhà hiện đại, cao ba tầng, sơn màu vàng và trắng.

Thời điểm nguy cấp

Tướng Stanculescu luôn phủ nhận cáo trạng

Trên ve áo ông tướng tự hào đeo một chiếc huy hiệu.

Tôi nhìn kỹ hơn. Dòng chữ bằng tiếng Anh: Hiệp hội những người chơi Snooker của Romania.

"Tôi là chủ tịch hội," ông tướng tự hào giới thiệu.

Từng làm bộ trưởng quốc phòng ngày 25 tháng Mười Hai năm 1989, Stanculescu đã chứng kiến phiên tòa và vụ tử hình hai vợ chồng Tổng thống Nicolae và Elena Ceausescu, tổng tư lệnh quân đội của ông.

Phiên tòa đó có nhanh quá hay không và bản án có công bằng hay không, hay là vì cần thiết, hay cả hai?

"Bản án không công bằng, nhưng cần thiết," ông Stanculescu trả lời.

"Nếu chúng tôi để cho dân chúng Bucharest tự do hành động thì chắc là người ta đã hành hình họ trên đường phố."

Ông kể lại hai sự kiện để miêu tả tính nguy cấp của lúc đó.

Trên đường ông đến doanh trại quân sự, nơi Ceausescu bị giam giữ sau khi bị bắt, ông cẩn trọng gọi điện cho lãnh đạo phòng không để tham vấn.

Họ đồng ý là ông ta sẽ đeo khăn choàng trắng khi đến nơi bằng trực thăng.

Lãnh đạo phòng không được thông báo là "các tay khủng bố" có thể sẽ tấn công nhằm giải cứu.

Nhờ có khăn trắng mà ông ra lệnh cho binh sĩ của mình ngưng bắn.

'Công nhận sự hi sinh'

Nhiều người dân Rumani bị chết năm 1989

Theo ông Stanculescu, sau phiên tòa và vụ tử hình, khi họ mang xác đi trên chiếc xe bọc thép, họ đã bị bắn và có ba binh sĩ chết.

"Điều đó cho thấy rằng vẫn còn một vài tướng lãnh quân đội vẫn còn ủng hộ Ceausescu," ông nói.

Stanculescu tham gia cuộc Cách mạng, và giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng và sau đó là Bộ trưởng Công nghiệp trong chính phủ mới.

Ông bị đưa ra tòa lần đầu tiên năm 1997, sau khi đồng minh của ông là Tổng thống Ion Iliescu bị mất quyền lực.

Stanculescu bị kết tội, nhưng các phiên điều trần và kháng cáo vẫn tiếp tục trong 10 năm sau đó.

Ông chỉ bị chính thức tuyên án và đưa vào tù vào tháng Mười Một năm 2008.

"Tôi không hề ra lệnh cho ai. Và tôi không ra lệnh cho bất kỳ lực lượng nào dưới quyền tôi ở Timisoara thực hiện bất kỳ hành động đàn áp nào," Stanculescu nói.

Vậy có nên tìm ra những người thực sự chịu trách nhiệm và khởi tố họ?

"Tất cả các nhân vật quan trọng đều đã chết, cho nên không có lý do gì để mà kết án họ nữa."

"Chỉ cần công nhận sự hi sinh của những ai đã chiến đấu trong cuộc cách mạng - và bảo đảm là gia đình họ được sống từ tế," ông trả lời.

Các biện pháp hòa bình

Hai mươi năm trôi qua, những người Romania từng sống qua cuộc cách mạng vẫn đang cố gắng giải nghĩa nó, và về giai đoạn cầm quyền của Ceausescu.

Tướng Stanculescu bị kết án đã ra lệnh giết người ở Timisoara

"Tôi thường tự hỏi, nếu Ceausescu hôm nay còn sống, thì ông liệu có cơ hội thắng cử nếu ra tranh cử Tổng thống hay không?" ông Stejarel Olaru, lãnh đạo Ủy ban điều tra tội phạm thời cộng sản do tổng thống Basescu lập ra, nhận xét.

"Và tôi tin là ông ta sẽ thắng. Dân chúng tin rằng Ceausescu đã làm nhiều điều tốt... rằng ông cho dân chúng nhà cửa, việc làm, và lương bổng khá."

"Sai lầm của ông ta, họ nghĩ, là đã không cung cấp đủ thức ăn cho cửa hàng."

Lối suy nghĩ đó khá ngu ngốc, ông nói, nhưng khá phổ biển.

Các căn hộ thời đó bé nhỏ và chật chội, việc làm thường không năng suất.

Và người ta quá dễ dàng quên đi nỗi sợ tràn ngập về mạng lưới an ninh cảnh sát.

"Tháng Mười Hai năm 1989 là cuộc đối đầu giữa nhà nước và nhân dân Romania," theo Claudiu Iordache, giám đốc Viện cách mạng Romania ở Bucharest.

"Và cuộc chiến đó vẫn tiếp diễn đến ngày hôm nay, nhưng bằng các biện pháp hòa bình hơn."

"Nhà nước vẫn tiếp tục áp đặt ý muốn của mình lên dân chúng, những người phải gánh chịu hậu quả."

**********

source

BBC Vietnamese

Chế độ tù ngục vô nhân đạo ở Nga

Chế độ tù ngục vô nhân đạo ở Nga

Cập nhật lúc 2:11:15 AM - 22/12/2009

Sergej Magnitskij – ảnh: DayLife.

Hoài Mỹ/Viễn Đông

MOSCOW – Như Viễn Đông đã loan tin cách nay gần một tuần lễ về tình cảnh tham nhũng dã man ở Nga.

Một trong những nạn nhân của tệ trạng này là cố luật sư Nga Sergej Magnitskij (37 tuổi), người được mệnh danh là ”Thợ săn tham nhũng”, nhưng cũng vì vậy mà ông đã bị chết thảm ngày 16-11-2009 trong nhà tù Butyrskaja, ở thủ đô Mạc Tư Khoa, vốn khét tiếng khủng khiếp.

Theo sự đời, ”chó chết thì hết chuyện” - thân phận của tù nhân ở Nga không khác gì, có khi còn thua xa một con chó ghẻ ở một xứ nghèo - thế nhưng, Sergej Magnitskij chết đã không kết thúc câu chuyện về tham nhũng, mà nay còn làm nổ tung tấm màn sắt vẫn che phủ chế độ tù ngục ở Nga. Nguyên nhân là trước ngày qua đời, luật sư Sergej Magnitskij đã viết một bản văn gửi lên chưởng lý tòa hình sự để khiếu nại về tình trạng vô nhân đạo và cực kỳ cẩu thả không ngừng diễn ra sau những cánh cửa nhà tù. Chưởng lý đã ”câm miệng hến”, nhưng hôm Chủ nhật, ngày 20-12-2009, sau khi đã lo ”mồ yên mả đẹp” cho người quá cố - và cũng là đúng ”ngày giỗ” đầy tháng của kẻ chết oan mạng - gia đình của cố luật sư Sergej Magnitskij đã thuận ý cho phổ biến đầy đủ bản văn nói trên. Nhật báo Vedomosti đã đăng tải tài liệu có tính cách lịch sử này. Dư luận quần chúng Nga đã phản ứng mãnh liệt đối với chính quyền Nga.

Một câu hỏi được đặt ra là: Làm sao mà nhật báo Vedomosti có được trọn vẹn bản văn khiếu nại của cố luật sư Sergej Magnitskij? Cho tới bây giờ, không ai biết!

Nhắc lại sự việc

Thuở sinh thời, luật sư Sergej Magnitskij đã làm việc cho công ty Firestone-Ducan ở Mạc Tư Khoa. Quỹ đầu tư Hermitage là một trong những thân chủ quan trọng nhất của công ty này. Nhân vật chỉ huy cao cấp nhất của Hermitage là William Browder, người Mỹ. Ông quả quyết là quỹ đầu tư Hermitage đã bị một viên chức trong cơ quan cảnh sát thuế vụ Nga tống tiền và lường gạt. Thế nhưng khi công ty này không chịu chi tiền thì nhà đầu tư Hoa Kỳ William Browder bị từ chối nhập cảnh Nga và các văn phòng của Hermitage và Firestone-Ducan bị ”cướp cạn”; rất nhiều giấy tờ bị tịch biên. Một số hồ sơ được sử dụng để chiếm đoạt tài sản của công ty.

Tới đợt hai, công ty này đòi được hoàn lại 230 triệu đô la tiền thuế (đã trả thặng dư), nhưng số tiền này đã ”không cánh mà bay”. Công ty Hermitage và Firestone-Ducan trao công tác điều nghiên cho luật sư Sergej Magnitskij nhằm tìm xem những gì đã xẩy ra. Ông Magnitskij chưa kịp chính thức bắt tay vào việc thì công tố viện Nga đã lập tức ”quật” ngược lại bằng cách xác quyết đó chỉ là một sự ngụy tạo trốn thuế do Hermitage thực hiện với sự trợ lực của Sergej Magnitskij.

Thương gia giám đốc William Browder bèn đề nghị các luật sư bất mãn trước sự vu khống của cơ quan pháp lý nhà nước hãy ra đi khỏi Nga, nhưng ông Magnitskij nhất quyết ở lại tranh đấu, ”săn tham nhũng”. Nhưng ông chỉ là một con kiến nhỏ bé chống với cả một guồng máy khổng lồ, thành ra cuối cùng ông đã bị ”guồng máy” trả thù, giam vào một nhà tù khét tiếng ”hỏa ngục trần gian” và sau cùng ông đã bỏ mạng ở đấy, trong khi công việc điều tra của ông vẫn chưa hoàn tất.

Từ trong ngục tù

Như trên đã kể, trước một thời gian ngắn ngày qua đời vào chiều tối 16 tháng 11, ông Sergej Magnitskij đã viết xuống các điểm khiếu nại của mình trong một bản văn dài đệ trình chưởng lý tòa hình sự. Mặc dù chính quyền muốn giấu nhẹm vụ này, nhưng các bạn đồng tù với tác giả đã tìm cách cho lọt phần nào sự việc ra ngoài, gây được sự chú ý của nhiều người Nga đồng thời tạo thành một thứ dư luận ồn ào đến độ tổng thống Dmitry Medvedev phải can thiệp. Sau đó, có thể vì nhằm xoa dịu phản ứng tức giận của dân chúng, nhưng cũng có thể vì nhu cầu tranh cử sắp tới, ông Medvedev đã ra tay làm một mẻ lớn: Trước hết, cách chức tướng Anatolij Mikhalkin, chỉ huy trưởng hệ thống hình sự thuế vụ; sau nữa, sa thải 20 giám đốc nhà tù. Nhiều viên chức cao cấp đề lao và cảnh sát đã phải ”quẳng ’job’ mà ra đi”. Theo nhật báo Anh Finance Times, sự việc này đã gây sự bất ngờ ở một quốc gia mà những sự bình phẩm chính quyền luôn luôn bị triệt hạ trong suốt thập niên vừa qua, kể cả trong hai nhiệm kỳ tổng thống của ông Vladimir Putin. Nay ông Dmitry Medvedev muốn chứng tỏ ông ”khác” với vị tiền nhiệm.

”Họ đã giết ông ta”. Nhật báo Vedomosti đã viết như vậy về nguyên nhân cái chết của luật sư Sergej Magnitskij. Bài báo viết tiếp: ”Trong 4 tháng cuối đời của ông Magnitskij chỉ toàn những lần di chuyển từ xà lim tồi tệ này tới xà lim tồi tệ hơn nữa bên trong một nhà tù tồi tệ nhất của nước Nga. Nhưng vị luật sư này đã không chịu đầu hàng. Mỗi lần ông khiếu nại về tệ trạng trong tù, ông lại bị dời đến các xà lim còn tệ hơn trước. Ông đã được đề nghị nhiều lần là sẽ được trả lại tự do nếu ông chỉ việc tố cáo những người khác”.

Ông Magnitskij thuật lại trong một lá thư mà nhật báo Vedomosti vừa phổ biến: ”Những khi tôi lập lại là tôi từ chối các đề nghị ấy thì lập tức hoàn cảnh giam giữ tôi lại càng trở nên tệ hại hơn và càng tệ hại hơn nữa”.

Các trại ”tạm giam” ở Nga hiện giữ trên 150.000 tù nhân, những người chờ đợi được xét xử trước tòa. Tuy gọi là ”tạm giam”, nhưng nhiều người trong số này đã ở đây qua nhiều năm trong cảnh ngộ bi thảm vốn có thể quật ngã họ vĩnh viễn.

Con số ước lượng tù nhân ”tạm giam” bị chết có thể từ mấy trăm lên tới nhiều ngàn người. Những người chết bởi hệ quả của thể chế trừng phạt vốn không còn để lại bất cứ một thứ giá trị nào cho những kẻ ngồi tù.

"Thế giới thứ ba”

Bình luận gia Julia Lattynia của đài phát thanh ”Tiếng vọng Mạc Tư Khoa” cho rằng cái chết của ông Sergej Magnitskij là một bằng chứng cụ thể là nước Nga đã xuống cấp tới hạng các nước trong thế giới thứ ba trên thế giới này. Mặc dù nước Nga đã bãi bỏ án tử hình, nhưng họ vẫn có các phương pháp riêng của họ. Bà Julia nhấn mạnh rằng cho dù người ta nhìn nhận ra sao sự kiện thì việc ông Magnitskij bị tra tấn tới chết cũng đã tạo nên một tang chứng nghiêm khắc chống lại những người chỉ huy ông ta (giám đốc và các cai tù).

Vốn là một luật sư đã thuộc hệ thống và giầu kiến thức, nhưng ông Magnitskij vẫn tin tưởng rằng có thể cuối cùng ông sẽ được các cấp trên hữu trách liên hệ lắng nghe. Vào tháng 9, ông đã gửi bản văn khiếu nại dày 40 trang viết tay cho chưởng lý tòa hình sự Jurij Tsjaika.

Được biết là vào tháng 11 năm 2008, luật sư Sergej Magnitskij lần đầu tiên bị quản thúc trong nhà tù tạm giam Matrosskasja Tisjina, một trong những nơi được đánh giá là ”đàng hoàng” hơn cả ở vùng Mạc Tư Khoa. Nhưng vì ông đã không ”thành khẩn khai báo” về những gì mình đã lỗi lầm và cũng không tố cáo người khác, do đó áp lực gia tăng. Ngày 26 tháng 6 năm nay, ông bị di chuyển tới xà lim số 267 trong nhà tù Butyrskaja. Nhà tù này vẫn được mô tả là khủng khiếp vào bậc nhất ở Nga. Các phòng xà lim này vẫn liên tục được sử dụng từ thời Katarina, thập niên 1700.

Luật sư Sergej Magnitskij viết: ”Một hôm chúng tôi dùng một cái nút đậy vào cái lỗ cầu tiên để ngăn chận mùi hôi thúi xông nồng nặc trong xà lim. Chúng tôi làm cái nút này bằng một cái ly nhựa vẫn đựng cháo. Sáng hôm sau cái ly nhựa ấy đã bị đục thủng một lỗ bự. Thưa, đó là vì các con chuột cống đã ăn hết những vết cháo còn lại, gặm luôn cả lớp nhựa. Những con vật này chạy tự do khắp các ngõ ngách dưới xà lim. Chúng kêu suốt đêm”.

Hôi thối và lạnh buốt: Lời thuật lại của luật sư Sergej Magnitskij đã rọi ánh sáng vào tệ trạng tàn khốc trong các nhà tù ở Nga. Theo đó, tiêu chuẩn vệ sinh và y tế trong các xà lim quá tồi tệ.

Ông Magnitskij đã viết: ”Một ngày nọ, sàn xà lim ngập nước cống rãnh tràn vào đến độ chúng tôi không thể đi lại được bằng cách nào nữa ngoài việc leo từ ’giường’ này nhẩy qua ’giường’ khác như những con khỉ. Mùi hôi thối xông lên nghẹt mũi. Khí lạnh gia tăng bao phủ xà lim”.

Trong khi nước cống rãnh, phân và rác rưởi càng dâng cao, các tù nhân vẫn phải ngồi trên ”giường” trong xà lim cả một ngày đêm rồi người ta mới di chuyển họ sang một xà lim khác.

Từ chối cho giải phẫu tử thi: Theo chính quyền nhà tù, nguyên nhân chính thức gây nên cái chết của luật sư Sergej Magnitskij là suy tim. Nhưng, hoặc là chứng bệnh này đã phát triển - hoặc là người thanh niên 37 tuổi này vẫn mạnh khỏe, nhưng đã phát nhiều triệu chứng với những cơn đau kịch liệt theo thời gian bị giam cầm. Khi bà mẹ của luật sư Sergej Magnitskij đến nhà tù sau khi con của bà đã qua đời, bà được báo cáo là ”đương sự chết vì vỡ lá lách”. Gia đình yêu cầu một cuộc giải phẫu độc lập, nhưng bị từ chối.

Trong bản văn khiếu nại, chính luật sư Sergej Magnitskij đã viết: ”Vào tháng 6 năm 2009, có sự xác nhận là tôi bị chứng sạn trong túi mật, viêm túi mật và viêm lá lách. Những cuộc khám nghiệm đã được thệ hiện nhiều lần, và phẫu thuật cũng đã được hoạch định vào tháng Tám”.

Nhưng rồi ông đã phải chờ đợi dài cổ vẫn không có gì xẩy ra. Trong nhà tù Butyrskaja không một ai quan tâm tới tình trạng bệnh tật và đau đớn của ông hay của bất cứ tù nhân nào. Ông cũng đã thuật lại những sự đau đớn của ông vào cuối tháng Tám, gần 3 tháng trước khi ông chết.

Ông kể tiếp: ”Ngày 24 tháng Tám, các cơn đau mỗi lúc một khủng khiếp, chịu không nổi đến độ tôi không còn có thể nằm xuống. Một trong những người bạn tù đập mạnh vào cánh cửa, kêu gào thật lớn tiếng là tôi cần được đưa đi bác sĩ. Viên gác tù hứa là anh ta sẽ hỏi xem bác sĩ có tới được không. Rồi mặc dù những thúc đẩy không ngừng của người bạn tù của tôi, vẫn chẳng có gì xẩy ra. Mãi hơn 5 tiếng đồng hồ sau, tôi đã như sắp chết, lúc đó mới được mang đi tới bác sĩ”.

Nhưng bác sĩ này làm việc cũng chỉ lấy lệ, khám qua loa để rồi sau đó luật sư Sergej Magnitskij đã không được chuyển tới bệnh viện và cũng không được lãnh viên thuốc nào.

Không đầy tháng sau, ông đã tắt thở giữa những cơn đau khủng khiếp. Ông chết trong xà lim lạnh buốt khi thời tiết ở Mạc Tư Khoa đã khởi sự vào đông và tuyết cũng đã bắt đầu rơi.

Không hồi âm: Trong khi đó bản văn khiếu nại của ông vẫn không được chưởng lý tòa hình sự trả lời. – (HM)
*******************
source
Vien Dong Daily

Đổi tiền, dân tình hỗn loạn vì trắng tay

Bắc Triều Tiên

Tình trạng hỗn loạn đã nổ ra ở Bắc Triều Tiên vào ngày thứ ba, sau khi chính phủ của ông Kim Jong-il thực hiện đổi tiền. Dân chúng hoảng sợ và giận dữ, bởi tiền bạc họ tích luỹ được trở thành giấy lộn. Một lượng lớn tiết kiệm của người dân sẽ mất trắng trong lần đổi tiền này.

Đến nay các tổ chức nhân đạo ghi nhận được ít nhất một cặp vợ chồng tự tử vì mất sạch khoản tiền tiết kiệm sau đổi tiền. Thời hạn đổi tiền kéo đến ngày 6.12. Tiền mới bắt đầu lưu hành từ ngày 7.12. Chosun Ilbo cho biết người dân được đổi tối đa 150.000 won tiền mặt (tương đương 60 USD trên thị trường chợ đen) với tỷ lệ 100:1 và 300.000 won nếu có tài khoản ký gửi ngân hàng. Số tiền còn lại sẽ bị tịch thu sung công quỹ. Một cư dân ở Sinuiju, thành phố sát biên giới Trung Quốc, thốt lên: “Tôi đã làm như một con chó suốt hai tháng qua để dành tiền cho mùa đông. Số tiền đó trở thành giấy lộn chỉ sau một đêm”.

Park Sang-hak, một cựu đảng viên Bắc Triều Tiên đã bỏ trốn sang Hàn Quốc, khoe xấp tiền 5.000 won cũ của Bắc Triều Tiên. Ảnh: Reuters

Theo một số tin tức từ Hàn Quốc, khi những tin đồn về việc đổi tiền xuất hiện, người dân đã đổ xô đi mua các nhu yếu phẩm bằng tiền cũ. Vì thế, giá gạo đã nhanh chóng tăng lên 20 lần và ngũ cốc tăng lên đến 20 lần chỉ trong một tuần từ 2.000 won/kg lên 40.000 won/kg, trong khi giá đậu hũ miếng tăng từ 500 won lên 10.000 won. Các chợ bị đóng cửa trong thời gian đổi tiền, nên tình hình hoảng loạn càng tăng cao.

Những người giàu có tại các khu vực thành thị cũng đổ về các vùng nông thôn chậm nắm bắt thông tin với hy vọng có thể mua được hàng hoá bằng tiền cũ. Người dân ùn ùn kéo nhau đổi tiền cũ lấy USD và nhân dân tệ. Ở thành phố Hoeryong, một vụ giẫm đạp lên nhau xảy ra khi người dân kéo nhau đến một ngân hàng để đổi tiền cũ lấy đôla trước khi lệnh đổi tiền bắt đầu. Binh sĩ được điều động đến để phong toả ngân hàng này.

Bình Nhưỡng đã tăng cường các biện pháp an ninh phòng ngừa bất ổn sau lệnh đổi tiền. Hiện nhiều người tại các chợ ở những thành phố lớn đang lên tiếng chỉ trích chính phủ. Các nguồn tin tình báo của Hàn Quốc cho hay, Bắc Triều Tiên đã nâng mức cảnh giác an ninh đề phòng dân chúng nổi loạn. Các doanh trại được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Ở tỉnh Hamkyung, chính phủ còn đặt lệnh giới nghiêm. Chính quyền Bình Nhưỡng cảnh cáo sẽ trừng phạt thẳng tay những ai vi phạm luật đổi tiền lần này.

Hiện nay, Bắc Triều Tiên vẫn chưa xác nhận lý do đổi tiền. Giới phân tích chỉ đoán được vài lý do. Một là Bắc Triều Tiên muốn tiêu diệt thị trường chợ đen. Thị trường chợ đen đóng vai trò chính ở Bắc Triều Tiên hiện nay. Hàng hoá lưu hành trên thị trường này chủ yếu là hàng nhập lậu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Ngay cả nông dân cũng nhờ thị trường chợ đen để tồn tại thay vì nhờ vào hệ thống cung cấp và phân phối của nhà nước. Than đá, dầu, máy móc… là hàng cấm, nhưng có mặt đầy đủ trên thị trường chợ đen.

Hai là, một quan chức Hàn Quốc được trích dẫn trên báo Dong’a Ilbo nói: “Bình Nhưỡng làm vậy để kiểm soát tiền bạc trong nước, điều mà xưa nay nhà nước quản lý không được”. Trong những năm gần đây, những người kinh doanh cất giấu một phần lớn của cải tiền mặt nhờ vào những công việc làm ăn có lợi nhuận khá tốt trên thị trường chợ đen. Số người này hình thành nên tầng lớp trung lưu ở Bắc Triều Tiên. Tầng lớp này có khoản tiết kiệm khoảng một triệu won/gia đình, nhiều người có tới hàng chục triệu won. Với cách đổi tiền, chính phủ truy thu lượng tiền của những người này, trừ khi họ kịp chuyển đổi số tiền của họ ra euro, USD hay nhân dân tệ. Lý do cuối cùng là kiểm soát lạm phát.

Minh Trí – Kim Dung (tổng hợp)

source

http://www.sgtt.com.vn/Detail30.aspx?ColumnId=30&newsid=60158&fld=HTMG/2009/1203/60158

Biển Đông: Từ tranh chấp công khai tới quản lý xung đột

Tác giả: Nguyễn Hồng Thao - Ramses Ammer

Bài đã được xuất bản.: 6 giờ trước

• In
• Email
• Thảo luận

TIN LIÊN QUAN

• Biển Đông trong chính sách ngoại giao dầu lửa Trung Hoa
• Biển Đông và vấn đề chủ quyền lãnh thổ đất nước
• Những khuyến nghị sau Hội thảo Biển Đông
• Căng thẳng biển Đông và lựa chọn cho Việt Nam
• Tranh chấp Biển Đông và vai trò của Liên hiệp quốc
• Việt Nam trước chủ trương của Trung Quốc đối với Biển Đông
• Tranh chấp Biển Đông: Cần hợp tác và đúng luật quốc tế

TRONG MỤC NÀY

• Biển Đông trong chính sách ngoại giao dầu lửa Trung Hoa
• Nhà thơ Việt Phương và những cảm nhận về anh Sáu Dân
• Những kỉ niệm không phai mờ

(Đọc thêm...)

Để đạt mục tiêu kiềm chế các tranh chấp, các bên liên quan cần không được hài lòng chỉ với Tuyên bố về ứng xử tại Biển Đông của ASEAN - Trung Quốc - TS Nguyễn Hồng Thao và GS Ramses Ammer viết.

LTS: Từ 26-27/11, Hội thảo quốc tế về Biển Đông sẽ được Học viện Ngoại giao Việt Nam cùng Hội Luật sư Việt Nam phối hợp tổ chức, với sự tham gia của các học giả trong nước và quốc tế. Nhân dịp này, Tuần Việt Nam giới thiệu bài viết của TS Nguyễn Hồng Thao và GS. Ramses Ammer về vấn đề biển Đông và việc tìm kiếm một dàn xếp pháp lý mới cho vấn đề tranh chấp phức tạp, lâu dài này.

Phần 1: Từ tranh chấp công khai tới quản lý xung đột

Biển Đông từ lâu được xem là một trong những khu vực chính gây căng thẳng và bất ổn định tại Châu Á - Thái Bình Dương. Có nhiều nhân tố dẫn đến thực trạng đó. Thứ nhất, vị trí địa chiến lược của biển Đông. Thứ hai là những tranh chấp lãnh thổ đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa cũng như các tranh chấp vùng biển tại biển Đông. Nhân tố thứ ba là cuộc chạy đua giành quyền kiểm soát các tài nguyên thiên nhiên trong vùng biển này. Nhân tố thứ tư là sự phát triển của Luật Biển.

(...)

Các tranh chấp về đảo trong biển Đông bao gồm cả hai bên, ba bên hoặc đa phương. Tình hình này cùng với các yêu sách chồng chéo đối với các vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa không thể giải quyết nếu không giải quyết câu hỏi về chủ quyền. Ngoài các tranh chấp có liên quan trực tiếp tới các yêu sách về chủ quyền đối với các nhóm đảo, còn các tranh chấp khác liên quan tới các vấn đề về vùng biển vẫn chưa được giải quyết.

Hơn nữa, vấn đề cướp biển và cướp có vũ trang đang tăng lên trong khu vực với khoảng một nửa số vụ cướp biển được ghi nhận trên thế giới xảy ra ở khu vực này.¹³

Các quốc gia ven biển cũng đang phải đương đầu với các vấn đề xuyên biên giới như ô nhiễm biển, quản lý các nguồn lợi hải sản.

Biển Đông tạo nên một trường đấu tranh cho các lợi ích an ninh. Việc tích cực tìm kiếm các giải pháp nhằm tránh các hoạt động quân sự là lợi ích của tất cả các bên tranh chấp và các bên có liên quan, nhằm bảo vệ quyền tự do hàng hải và thúc đẩy việc giải quyết hòa bình các tranh chấp cũng như thúc đẩy hợp tác.

Từ tranh chấp công khai tới quản lý xung đột

Làn sóng chiếm đảo

Làn sóng chiếm đóng các đảo bắt đầu từ giữa những năm 1950 sau khi Pháp rút khỏi Việt Nam. Việt Nam Cộng hòa chiếm phần phía tây của quần đảo Hoàng Sa trong khi Trung Quốc chiếm phần phía đông. Sau đó, năm 1974 Trung Quốc chiếm luôn cả phần phía tây bằng một chiến dịch quân sự đánh đuổi Việt Nam Cộng hòa.

Tại Trường Sa, vào đầu những năm 1970, Việt Nam Cộng hòa thực hiện yêu sách của mình bằng việc chiếm một số đảo - các đảo chiếm giữ này được chuyển sang cho nước Việt Nam thống nhất sau năm 1975. Philippines cũng tiến vào Trường Sa vào những năm cuối thập kỷ 1970s, trong khi Malaysia giành quyền kiểm soát một đảo lần đầu tiên vào năm 1983. Trung Quốc không giành được vị trí nào tại Trường Sa cho tới đầu năm 1988 sau một trận thủy chiến với Việt Nam tại khu vực này.

Mặc dù quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đã bình thường hóa hoàn toàn vào tháng 11/1991, các tranh chấp trên biển Đông vẫn tạo nên nhiều căng thẳng trong phần lớn những năm 1990.

Được báo chí đề cập nhiều hơn cả là tranh chấp và căng thẳng nghiêm trọng giữa Trung Quốc và Philippines sau khi Trung Quốc chiếm dải Vành Khăn vào năm 1995.

Các bên tuyên bố chủ quyền đều có những động thái để củng cố và duy trì yêu sách của mình. Năm 1978 Philippines tuyên bố các giới hạn của KIG. Malaysia đưa ra bản đồ thể hiện các yêu sách của mình về lãnh hải và thềm lục địa năm 1979. Như đã nêu ở trên, Việt Nam tuyên bố vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa bằng tuyên bố của Chính phủ năm 1977.

Xung đột hải quân giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 1988 tại Trường Sa làm dấy lên lo ngại giữa các quốc gia ASEAN rằng tình hình biển Đông có thể sẽ trở thành mối đe dọa đối với an ninh khu vực.

Nỗ lực kiểm soát tình hình

Nỗ lực khu vực đầu tiên nhằm kiểm soát tình hình là sáng kiến của Indonesia và Canada tổ chức Hội thảo đầu tiên về quản lý các xung đột tiềm tàng tại biển Đông vào năm 1990. Hội thảo này là một tiến trình không chính thức nhằm tạo dựng một diễn đàn cho các thảo luận có tính định hướng chính sách và các hợp tác tiềm năng. Đây được coi là một trong những Biện pháp Xây dựng Lòng tin trong khu vực.

Các nước ASEAN, Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan cử người tham gia Hội thảo trên cơ sở không chính thức của kênh hai. Hội thảo kết thúc với các tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết giải quyết các tranh chấp biển Đông thông qua các biện pháp hòa bình, các bên không được sử dụng vũ lực trong tranh chấp và các bên cần kiềm chế không làm phức tạp thêm tình hình.¹⁴

Nỗ lực thứ hai của khu vực là Tuyên bố ASEAN năm 1992 về biển Đông. Tuyên bố nhấn mạnh " sự cần thiết giải quyết mọi vấn đề chủ quyền và quyền tài phán liên quan tới biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực". Bản tuyên bố yêu cầu "các bên liên quan kiềm chế với mục tiêu thiết lập một môi trường tích cực cho một giải pháp cuối cùng cho tất cả các bên".¹⁵

Trong thời kỳ này, UNCLOS vẫn chưa có hiệu lực và một số nước có yêu sách chủ quyền vẫn chưa phê chuẩn công ước này. Các nước yêu sách cũng tiếp tục thực hiện và áp dụng UNCLOS theo cách có lợi cho quyền lợi của mình và trong một số trường hợp mâu thuẫn với tinh thần giải quyết cả gói của UNCLOS. Có thể nói rằng hệ thống các giải pháp hòa bình cho các tranh chấp được nêu trong phần 15 của UNCLOS vẫn chưa được thực thi.

Tàu tuần tra của Trung Quốc ở Biển Đông.

Sự kiện Vành Khăn năm 1995 được coi là một sự cảnh báo đối với các nước trong khu vực rằng họ phải tự có những sáng kiến của mình để ngăn chặn các tranh chấp biển trong khu vực biển Đông leo thang trở thành các vụ đụng độ. Nếu họ không làm điều đó, tình hình có thể xấu đi và hòa bình ổn định sẽ bị đe dọa nghiêm trọng. Theo đó, ASEAN cần tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin để ứng phó với tình hình tại Biển Đông.

Tiến trình Hội thảo nhằm quản lý các xung đột tiềm tàng trên biển Đông đã gần như hoàn thành vai trò lịch sử của mình và được thay thế bằng các cuộc thương thảo song phương. Sau sự kiện Vành Khăn, ASEAN ra Tuyên bố 1995 của các Ngoại trưởng ASEAN về những phát triển gần đây tại Biển Đông nhấn mạnh rằng các bên liên quan phải áp dụng các nguyên tắc có trong Hiệp ước thân thiện và hợp tác tại Đông Nam Á (TAC) như là cơ sở xây dựng quy tắc ứng xử quốc tế tại biển Đông vì mục tiêu xây dựng một không khí an ninh và ổn định trong khu vực.

Các cuộc đàm phán song phương riêng rẽ giữa Trung Quốc và Philippines và giữa Philippines và Việt Nam đã cho ra đời hai bộ quy tắc ứng xử - một bộ Quy tắc ứng xử gồm tám điểm trong Tuyên bố chung giữa Cộng hòa Philippines và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về Tham vấn về biển Đông và các khu vực hợp tác khác tháng 8/1995 và bộ quy tắc ứng xử 9 điểm trong Tuyên bố chung của cuộc gặp tham vấn song phương hàng năm lần thứ 4 giữa Philippines và Việt Nam tháng 10/1995.¹⁶

Việc Việt Nam gia nhập ASEAN năm 1995 đã thúc đẩy tổ chức này trở nên tích cực hơn trước tình hình biển Đông. Dưới chiếc ô của tổ chức này, Bộ quy tắc ứng xử ASEAN do Philippines và Việt Nam chuẩn bị đã được thông qua và được chuyển cho Trung Quốc năm 1999.

Bộ quy tắc ứng xử ASEAN dựa trên các tài liệu của ASEAN, thí dụ như: 5 nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình, TAC, Tuyên bố của ASEAN về biển Đông 1992, Tuyên bố chung ASEAN - Trung Quốc 16/12/1997; Tuyên bố chung Philippines - Trung Quốc về biển Đông và các khu vực hợp tác khác tháng 8/1995; bộ quy tắc ứng xử thỏa thuận giữa Philippines và Việt Nam tháng 11/1995; và kế hoạch hành động Hà Nội thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 6 năm 1998.¹⁷

Lúc đầu, ý tưởng về một bộ quy tắc ứng xử ASEAN - Trung Quốc đã bị Bắc Kinh gạt bỏ. Đối thoại ASEAN - Trung Quốc dẫn tới sự hiểu biết về sự cần thiết phải có một bộ quy tắc ứng xử có tính khu vực trong tương lai. Tuy nhiên, trong tương lai gần, một giải pháp thỏa hiệp về một văn bản chung với các điều khoản ít có tính ràng buộc hơn có thể dễ được các bên chấp nhận hơn.

Trong Hội nghị cấp cao ASEAN tại Phnompênh - Campuchia, ASEAN và Trung Quốc đã thông qua "Tuyên bố về ứng xứ của các bên tại Biển Đông" (ASEAN - Trung Quốc DOC).¹⁸ Đây là văn bản chính trị đầu tiên liên quan tới biển Đông được thông qua giữa ASEAN và Trung Quốc. ASEAN - Trung Quốc DOC là bước đi cần thiết trong một tiến trình dài hơn nhằm xây dựng và thống nhất về một "bộ quy tắc ứng xử" tại biển Đông.

ASEAN - Trung Quốc DOC là một khung ứng xử cho các bên, thành viên của ASEAN, trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan tới các tranh chấp, và Trung Quốc, nhằm tránh các hoạt động quân sự và thúc đẩy việc thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin trong các lĩnh vực ít nhạy cảm hơn và tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa ASEAN và Trung Quốc. Các bên có liên quan có thể thăm dò và thực hiện các hoạt động hợp tác trên các lĩnh vực bảo vệ môi trường biển, các hoạt động nghiên cứu biển; an toàn hàng hải và thông tin trên biển; các hoạt động tìm kiếm và cứu trợ; và chống tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm nhưng không chỉ riêng buôn lậu ma tuý, cướp biển và cướp có vũ trang trên biển, và buôn lậu vũ khí.

Các cuộc đàm phán song phương riêng rẽ giữa Trung Quốc và Việt Nam, Malaysia và Việt Nam, Thái Lan và Việt Nam, Indonesia và Việt Nam đã đưa tới những kết quả tích cực trong việc giải quyết các vùng biển chồng lấn giữa các nước phù hợp với UNCLOS.

Ngày 5/6/1992, Malaysia và Việt Nam ký thỏa thuận về khai thác chung triển tại các khu vực chồng lấn trên khu vực thềm lục địa phía tây nam Việt Nam và vùng biển phía đông - bắc - đông ngoài khơi bờ biển phía đông của bán đảo Malaysia trong vịnh Thái Lan.¹⁹

Ngày 9/8/1997, Thái Lan và Việt Nam đạt được thỏa thuận xác định thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế trong vịnh Thái Lan.²⁰

Ngày 11/6/2003, Việt Nam và Indonesia ký thỏa thuận về xác định ranh giới thềm lục địa trên khu vực phía bắc đảo Natuna.

Hai thỏa thuận khác cũng đáng được ghi nhận là hai thỏa thuận giữa Việt Nam và Trung Quốc liên quan tới vịnh Bắc bộ ký ngày 25/12/2000. Hiệp định về phân định lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa trong vịnh Bắc bộ - giải quyết các tranh chấp biên giới biển trong vùng Vịnh với những hiệu lực hợp lý dành cho các đảo trong phân định.²¹ Hiệp định về hợp tác đánh cá trong vùng Vịnh Bắc bộ đã thiết lập được một "khu vực đánh cá chung", "một vùng đệm" cho các tàu thuyền đánh cá nhỏ và "vùng đánh cá tạm thời" trong 4 năm.²²

Những thỏa thuận đạt được giữa Việt Nam và các nước láng giềng liên quan đến quản lý và phân định các vùng biển chồng lấn đã góp phần làm rõ các điều khoản tương ứng trong UNCLOS trong việc giải quyết các tranh chấp biển.

ASEAN - Trung Quốc DOC và UNCLOS cũng được coi là cơ sở pháp lý cho Hiệp định 3 bên về các khảo sát địa chấn biển chung trong khu vực xác định trên biển Đông (JSMU) được ký ngày 14/3/2005 giữa các công ty dầu khí quốc gia của Trung Quốc, Philippines và Việt Nam. Hiệp định cho thấy quyết tâm của các bên có liên quan trong việc tuân thủ ASEAN - Trung Quốc DOC. Tất cả các hoạt động trong khu vực đều cần tham khảo ý kiến các bên liên quan.

Hiệp định 3 bên bao gồm ba năm tiến hành đo địa chấn và nghiên cứu trên một khu vực rộng 143 ngàn km vuông trên biển Đông, bao gồm cả một phần quần đảo Trường Sa còn đang tranh chấp. Ba công ty dầu khí quốc gia cùng nhau chia sẻ các chi phí liên quan tới nghiên cứu địa chấn trong khu vực thỏa thuận, lên tới khoảng 7,14 triệu đô la trong thời gian 3 năm.²³

Tổng thống Philippines Gloria Arroyo gọi hiệp định ba bên này là "một sự kiện lịch sử", "một bước đột phá" trong việc thực hiện các điều khoản của ASEAN - Trung Quốc DOC. Việc ký kết hiệp định "không làm tổn hại đến lập trường của mỗi bên đối với vấn đề biển Đông". Các bên bày tỏ "quyết tâm biến biển Đông thành một khu vực hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển".²⁴

Sự hợp tác của 3 công ty dầu khí quốc gia nằm trong khuôn khổ các nghiên cứu khoa học biển và không bao gồm bất kỳ một sự dàn xếp nào liên quan tới việc khai thác tài nguyên của khu vực.

Chương trình nghiên cứu khoa học biển chung tại biển Đông (JOMSRE-SCS) là một thí dụ khác về sự hợp tác theo tinh thần của ASEAN - Trung Quốc DOC. Sáng kiến này được khởi xướng theo thỏa thuận năm 1994 giữa Tổng thống Philippines lúc đó là Fidel V. Ramos và Chủ tịch nước Việt Nam Lê Đức Anh về hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học biển và bảo vệ môi trường trên biển Đông.

Từ năm 1996, đã có 4 đợt hoạt động: tháng 4/1996, tháng 5/2000, tháng 4/2005 và tháng 4/2007. Các bên tham gia các đợt hoạt động nghiên cứu ngày càng mở rộng, không chỉ bao gồm Phillippines, Việt Nam, Trung Quốc mà còn các thành viên bên ngoài khác, trong đó có Mỹ và Canada với tư cách quan sát viên.²⁵

Nhiều tuyến đường hàng hải quan trọng đi qua biển Đông.

Việc thiết lập đường dây nóng, việc tổ chức tuần tra chung, việc tham gia vào các hoạt động chống cướp biển và xây dựng cơ chế đối thoại an ninh là các bằng chứng của thái độ tự kiềm chế của các bên trong việc gìn giữ hòa bình và ổn định tại khu vực theo tinh thần ASEAN-Trung Quốc DOC.

ASEAN - Trung Quốc DOC cũng đóng vai trò kiềm chế. Theo DOC, các bên có liên quan phải cho thấy thái độ tự kiềm chế khi thực hiện các hoạt động có thể gây nên hoặc làm phức tạp thêm các tranh chấp và làm ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định, trong đó bao gồm: các hoạt động đưa người đến ở trên những đảo, bãi đá nửa nổi nửa chìm hiện không có người sinh sống. Thêm vào đó, các bên có liên quan cần giải quyết tranh chấp theo một cách xây dựng.

Tuy nhiên, các điều khoản của ASEAN - Trung Quốc DOC chưa đưa ra được câu trả lời rõ ràng cho các vấn đề như các loại hoạt động nào có thể bị coi là làm phức tạp hoặc làm phức tạp thêm các tranh chấp.

Do vậy, các nước có yêu sách theo đuổi các hoạt động như "các hành động dân sự với các mục tiêu quân sự" tại quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, từ các hoạt động như nghiên cứu, du lịch, mời thầu và đấu thầu các lô dầu khí, đặt mốc chủ quyền, cấm đánh cá, xây dựng đường bay, tới các đài giám sát chim và xây dựng hoặc củng cố các cơ sở đã có tại các phần đảo đã chiếm đóng.²⁶

Cho đến hết năm 2008, các dự án hợp tác trong khuôn khổ ASEAN - Trung Quốc DOC chỉ mới tồn tại trên giấy. Lý do là có sự thiếu hụt tài trợ tài chính và sự nhiệt tình của các bên liên quan. Các điều khoản không rõ ràng của DOC cũng làm cho tình hình thêm phức tạp.

Để đạt được mục tiêu kiềm chế các tranh chấp, các bên có liên quan cần không được hài lòng chỉ với ASEAN - Trung Quốc DOC. Họ cần phát triển thêm các chủ trương mới cho việc triển khai DOC và thúc đẩy nó lên một mức cao hơn nhằm đạt được một bộ quy tắc ứng xử ASEAN - Trung Quốc tại biển Đông.

Tình hình gần đây dường như đòi hỏi những nỗ lực mới nhằm thiết lập một thể chế pháp lý mới phù hợp cho hợp tác giữa các bên có liên quan tại biển Đông²⁷.

**************

source

http://www.tuanvietnam.net/2009-10-18-bien-dong-tu-tranh-chap-cong-khai-toi-quan-ly-xung-dot

Quá khứ sáng tạo của Trung Quốc

Đài thiên văn cổ tiêu biểu cho quá khứ sáng tạo huy hoàng của Trung Quốc

Đảng Cộng sản Trung Quốc muốn biến nước này thành một trong những nền kinh tế sáng tạo nhất thế giới - để lấy lại ngọn cờ đầu về đổi mới mà Trung Quốc đã giữ trong hơn một ngàn năm, trước khi bị phương Tây vượt qua. Phóng viên Mary Kay Magistad của chương trình The World đi tìm ngọn nguồn quá khứ sáng tạo của Trung Quốc và những gì đang được làm để khơi lại ngọn lửa ấy.

Lái xe dọc con đường Nhị Hoàn Lộ của Bắc Kinh và ngay trước khi bạn rẽ vào Tử Cấm Thành, bạn sẽ thấy một thứ lạ lẫm. Giữa những tòa nhà chọc trời và biển quảng cáo mobile phone là một tháp đá lâu đời, trên mái là thiết bị thiên văn cổ xưa.

Trong 500 năm đây là đài thiên văn quốc gia của Trung Quốc. Các nhà thiên văn theo dõi thiên giới để làm vui lòng Hoàng đế.

Lu Dishen, một nhà nghiên cứu tại đây, nói: "Trung Quốc rất chú ý các hiện tượng trên bầu trời. Vì những gì xảy ra trên thiên giới được tin là sự ngụ ý rằng có gì đó xảy ra cho thiên tử hay cả đế chế."

Quần chúng có thể nhìn nhật thực như là dấu hiệu rằng vị vua đã để mất thiên mệnh - và chuyện này có thể thúc giục họ tìm cách lật đổ triều đình. Ông Lu Dishen nói vì vậy nhà vua không dễ mà để bất kỳ ai cũng được làm nghề thiên văn - mà chỉ vài người được tin tưởng mà thôi.

"Tại Trung Quốc, ở một số triều đại, nếu anh một mình quan sát bầu trời, anh sẽ bị hành quyết."

Giải pháp mới

Nhưng những khoa học gia khác có nhiều cơ hội để khám phá những giải pháp mới mẻ. Và trong suốt 1500 năm, họ đã nghĩ ra một số trong những phát kiến quan trọng nhất của thế giới.

Người Trung Quốc đã phát minh ra giấy, in ấn, thuốc súng và la bàn. Họ sáng tạo lụa, đồ sứ, Đông y, và địa chấn kế. Vào thế kỷ thứ Hai trước Công nguyên, họ đã khoan tìm khí đốt và theo nhà nghiên cứu Lu Dishen, người Trung Quốc còn vẽ chính xác biểu đồ sự chuyển động của các hành tinh.

"Trước thế kỷ 15, thiên văn học Trung Quốc tiến bộ nhất thế giới. Nhưng sau đó, từ triều Minh tới Thanh, chúng tôi chỉ đi theo thiên văn học Tây phương, vì họ tân tiến hơn."

Nhưng vì sao khoa học Tây phương có thể vượt mặt cho dù Trung Quốc đi trước khá xa? Câu hỏi này đã làm ám ảnh nhiều thế hệ người Trung Quốc.

Bộ phim tài liệu, River Elegy (Hà Thương), đã nêu câu hỏi này khi được chiếu trên truyền hình nhà nước Trung Quốc năm 1988. Bộ phim nói rằng kể từ thế kỷ 19, văn hóa Trung Quốc trở nên trì trệ, giống như sông Hoàng Hà nghẽn bùn.

Thiên văn học của Trung Quốc từng đứng đầu thế giới

Phim nói Trung Quốc cần nhìn sang phương Tây để có những tư tưởng mới như khoa học và dân chủ. Ý cho rằng chỉ phương Tây mới có thể cứu Trung Quốc đã là điều mà người Tây phương nói về nước này trong phần lớn thế kỷ 20.

Một người phương Tây có thiện cảm hơn là nhà sinh hóa người Anh Joseph Needham. Trong thập niên 1930, ông nêu ra cái mà sau này được gọi là Câu hỏi Needham: vì sao Trung Quốc đánh mất sức sáng tạo?

Ông dành phần còn lại của đời mình để ghi chép những sáng tạo vĩ đại của Trung Quốc, nhưng chưa bao giờ thực sự trả lời được câu hỏi nguyên thủy.

Giờ đây, một số sử gia về Trung Quốc đang hỏi, liệu đó có phải là câu hỏi đúng hay không?

Sáng tạo khác?

Hay phải chăng những người phương Tây trước đây đã định hình vấn đề theo cách đó để biểu thị cảm giác siêu đẳng của Tây phương, để biện minh cho việc cưỡng ép Trung Quốc mở cửa cho thương mại và ảnh hưởng hiện đại?

Ken Pomeranz là tác giả cuốn sách “The Great Divergence: China, Europe and the Making of the Modern World Economy.” (Sự phân rẽ vĩ đại: Trung Quốc, châu Âu và sự Hình thành của Kinh tế Thế giới Hiện đại).

Trước thế kỷ 15, thiên văn học Trung Quốc tiến bộ nhất thế giới.

Lu Dishen

Hiện là giáo sư lịch sử Trung Quốc ở Đại học California, Irvine, ông nói sự sáng tạo của Trung Quốc không chấm dứt với nhà Minh - nó chỉ đổi hướng.

Ví dụ, ông nói, máy hơi nước thời kỳ đầu là con quái vật ngốn năng lượng. Cách duy nhất để con người thấy đáng dùng nó là tìm ra năng lượng rẻ tiền ở gần bên. Người Anh nhận ra điều đó và dùng máy ở hầm mỏ than, để bơm nước và khai thác than. Khi đã có than, họ có thể đặt động cơ hơi nước lên bánh xe, để làm ra xe lửa. Xe lửa đem than tới nhà máy. Ý này mở ra ý khác, và Cách mạng Công nghiệp bắt đầu.

Trong khi đó, Trung Quốc đối phó một chuỗi vấn đề khác. Nước này cũng có than, nhưng nó ở miền bắc, không có đường ra tới biển. Vì thế quá đắt tiền để chuyên chở than đến nơi mà nó có thể được sử dụng. Suy tư sáng tạo không phải để đi tìm thiết bị tiết kiệm lao động dùng nhiều năng lượng, mà là thiết bị tiết kiệm năng lượng - như cái chảo.

Vỏ kim loại uốn cong, mỏng của chảo tỏa nhiệt nhanh chóng, cho phép đầu bếp bớt phải dùng than đắt tiền.

Trong khi châu Âu có nhiều đất, ít người - Trung Quốc lại đông dân, ít đất trồng trọt. Vì vậy, Pomeranz nói sáng tạo của Trung Quốc dành cho câu hỏi làm sao cầy cuốc hiệu quả nhất trên từng luống đất.

Ông nói: "Ví dụ, người Trung Quốc, suốt từ thế kỷ 16 đến 19, rất độc đáo tìm cách thu hoạch nhiều hơn trên từng mẫu đất. Hoa lợi trên từng mẫu đất cao nhất thế giới. Họ không giỏi như thế trong việc tối đa hóa sản lượng tính theo giờ công, vì đó không phải là vấn đề chính."

Vì thế, sự sáng tạo ở nước này dành để giải đáp những câu hỏi khác với châu Âu, và cho ra những đáp án khác. Rốt cuộc, Trung Quốc tụt lại đằng sau nhưng không phải vì họ ngừng sáng tạo.

Thực tế diễn ra là dưới thời Minh, các vị vua ít quan tâm hơn chuyện giao thiệp với thế giới bên ngoài và hấp thụ tư tưởng mới. Giao thương vẫn tiếp tục ở ngoài biển, nhưng Trung Quốc không cập nhật các tiến bộ khoa học ở các nước khác.

[Thời Phục Hưng] tạo ra môi trường tự do, mở cho con người suy nghĩ. Môi trường tự do rất quan trọng cho sáng tạo.

Zhang Kaixun

Trong khi đó, châu Âu trải qua kỷ nguyên Phục Hưng và Khai Sáng, đi tìm Thế giới Mới.

Zhang Kaixun, người đứng đầu Hội Phát kiến của Trung Quốc, nói những điều này giúp châu Âu vượt lên Trung Quốc.

"Thời Phục Hưng không chỉ có khoa học và công nghệ, mà còn là nghệ thuật, triết học và tôn giáo. Nó tạo ra môi trường tự do, mở cho con người suy nghĩ. Môi trường tự do rất quan trọng cho sáng tạo."

Vào lúc châu Âu đi qua Phục Hưng và Khai Sáng, Trung Quốc lại theo đuổi một hình thức tân Khổng giáo, với tôn ty và quy chuẩn hành xử cứng nhắc. Nó biến những đầu óc giỏi nhất thành quan lại và học giả cổ điển thay vì làm thương buôn. Điều này không ngăn cản nhưng cũng chẳng khuyến khích sáng tạo.

Chiến tranh

Có những lý do khả dĩ khác giải thích vì sao sáng tạo khoa học và kỷ nguyên công nghiệp cất cánh tại châu Âu. Nhiều nước châu Âu đánh nhau thường xuyên và phải nghĩ ra các vũ khí và chiến thuật mới. Các cuộc chiến khiến nhiều người tìm đến sống trong các đô thị tương đối an toàn hơn - nơi những tư tưởng mới nhanh chóng lan tỏa. Trong đó có các sáng tạo tài chính, theo lời Arthur Kroeber, biên tập tạp chí China Economic Quarterly.

"Ta thấy sự lớn mạnh của các ngân hàng lớn đa dạng...Có sự phát triển của bảo hiểm, các công ty, sau này là công ty chứng khoán, cho phép con người dàn đều rủi ro và có đầu óc thương buôn."

Ngược lại, ông Kroeber, nói kinh tế Trung Quốc gồm các doanh nghiệp gia đình nhỏ. Nó thiếu các hãng mà lẽ ra có thể khuyến khích những nhà sáng chế và doanh nhân chấp nhận rủi ro.

Còn những yếu tố khác kìm hãm như chiến tranh và lộn xộn chính trị trong phần lớn thế kỷ 19 và sang thế kỷ 20. Sau khi vị vua cuối cùng bị lật đổ năm 1912, có cuộc tìm kiếm tư tưởng mới. Nhưng chiến tranh lại nhấn chìm nó - đầu tiên là người Nhật xâm lăng, rồi cuộc chiến giành quyền lực của người Cộng sản.

Mao có câu nói "trí thức là cục phân"

Khi Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa năm 1949, nhiều người Trung Quốc hy vọng sẽ có khởi đầu mới cho nước này giữa thế giới hiện đại. Nhưng điều mà họ mau chóng tìm ra là Mao không muốn nghe những tư tưởng khác với ông. Ông đưa hàng trăm ngàn trí thức đi tù hay hành hình họ. Và giữa thập niên 1960, ông mở Cách mạng Văn hóa.

Mao khuyến khích Hồng Vệ Binh trừng phạt những thành phần "phản cách mạng". Trong đó có trí thức, những ai có quan hệ với phương Tây và bất kỳ ai có tư tưởng đụng chạm với học thuyết Mao.

Tuy vậy, Jin Xiaofeng - nay là một doanh nhân internet - lại nhớ rằng thời kỳ đó đem lại cho bà, một thiếu nữ, sự tự do bất ngờ.

"Ba mẹ tôi phải xuống nông thôn, và tôi không thể đến trường. Nhưng nó lại cho phép tôi có không gian riêng, làm điều gì đó khác, sáng tạo, tự giải trí không qua hệ thống giáo dục."

Bà nói kinh nghiệm ấy giúp bà lớn lên để trở thành doanh nhân mạo hiểm. Bà lo lắng giới trẻ ngày nay chịu quá nhiều sức ép ở trường, bị đặt trong cơ cấu mà không có tự do suy nghĩ sáng tạo.

Vậy mà sáng tạo lại đang là điều chính phủ muốn ở họ.

Đảng Cộng sản nói sáng tạo là thiết yếu để tiếp tục tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra còn mục đích khác - cảm nhận của Trung Quốc về chính mình và vị trí của mình giữa thế giới.

Họ muốn lấy lại sự kính trọng mà Trung Quốc từng hưởng, như một trong những nơi hùng mạnh và sáng tạo nhất trên quả đất. Câu hỏi là làm sao đạt được mục tiêu.

The World là tạp chí radio mỗi tuần một giờ, được hợp tác thực hiện bởi WGBH/Boston, PRI, và BBC World Service.

******************

source

BBC Vietnamese

Ai đã làm sập bức tường Bá Linh?

November 13, 2009

TUẤN MINH

Ai là người có công đã làm sụp đổ bức tường Bá Linh? Là công của Tổng thống Ronald Reagan Hoa Kỳ hay công của Đức Giáo Hoàng John Paul II?

Trong buổi lễ tưởng niệm 20 năm ngày sụp đổ bức tường Bá Linh vào thứ Hai đầu tuần này, nữ Thủ tướng Angela Merkel của Đức có một câu trả lời khác: Bà đã chỉ cám ơn đến một lãnh tụ duy nhất: tổng bí thư đảng Cộng sản Sô Viết Mikhail Gorbachev, nhân vật được coi như là ủng hộ các biện pháp cải cách thực sự với perestroika (tái cấu trúc) và glasnost (cởi mở) tại Liên Sô. Và, quan trọng hơn hết là Gorbachev đã không dùng quân đội để đàn áp các cuộc biểu tình tại các nước Đông Âu như đã từng xảy ra trong quá khứ.

ngày 9/11/2009Cựu TT Liên Xô cũ Mikhail Gorbachev, trái, được mời đến tham dự cùng Thủ Tướng Đức Angela Merkel, phải, nhân dịp lễ kỷ niệm 20 năm tường Berlin sụp đổ. Sean Gallup/Getty Images

Trong buổi lễ, bà Merkel đã mời ông Gorbachev cùng đến viếng lại cây cầu Bornholmer Strasse, được coi như là điểm giao tiếp được mở cửa tự do đầu tiên trong ngày 9 tháng 11 năm 1989. Và trong lời cám ơn ông Gorbachev, bà Merkel nói: “Chúng tôi đều biết rõ là phải có một biến cố nào đó xảy ra (những cải cách tại Liên Sô) thì mới có thể dẫn đến nhiều sự thay đổi lớn lao khác xảy đến tại nơi này. Ông là người đã làm cho sự kiện này được hiện thực, ông đã can đảm để cho nhiều diễn tiến (thay đổi) xảy ra, và đó là những điều đã vượt quá sự mong đợi của chúng tôi.” Tiếng vỗ tay của hàng ngàn người tụ tập dưới cơn mưa nhẹ và cùng hô to “Gorby! Gorby!” trước khi cả hai vị cùng sánh vai bước qua chiếc cầu băng ngang những đường rầy xe lửa.

Thật ra thì trong suốt thời gian dài 40 năm dưới thời Chiến Tranh Lạnh, đã có nhiều cuộc nổi dậy của người dân chống đối những chính quyền tại Đông Âu do chế độ Liên Sô dựng lên. Đa số mọi người còn nhớ đến những cuộc nổi dậy tại Đông Bá Linh vào năm 1953, tại Hung Gia Lợi (Hungary) vào năm 1956, tại Tiệp Khắc (Czechoslovakia) vào năm 1968 và tại Ba Lan (Poland) trong rất nhiều dịp khác nhau khiến người ta không còn nhớ hết để kể ra. Thế nhưng tất cả những cơn nổi dậy này đều thất bại và đều bị đè bẹp bởi quân đội và xe tăng của Hồng quân Liên Sô.

Thế nhưng phải đến mùa thu 1989 thì những cuộc nổi dậy mới bắt đầu thành công. Có lẽ vào thời điểm ấy không có ai dám nghĩ đến hay tiên đoán được một cuộc cách mạng to lớn có tính cách thay đổi lịch sử sâu đậm như vậy lại có thể diễn ra một cách êm thắm quá mức vì đã không có tiếng súng nổ và cảnh máu đổ tan xương nát thịt. Dĩ nhiên, cũng có một ngoại lệ nhỏ xảy ra tại Lỗ Ma Ni (Romania) nhưng dù sao thì con số nạn nhân thiệt mạng cũng có thể được coi là rất ít, nhất là sau biến chuyển bất ngờ hai vợ chồng lãnh tụ độc tài Nicolas Ceausescu bị bắt giữ và xử tử nhanh chóng.

Đi tìm câu trả lời cho câu hỏi trên, tạp chí Foreign Policy nhân dịp này đã mở một loạt bài tìm hiểu về những diễn biến trong lịch sử, trong đó có bài viết của nhà báo Christian Caryl đề ngày 6-11, với tựa đề: “Who Brought Down the Berlin Wall?”, tạm dịch là Ai Đã Làm Sập Bức Tường Bá Linh? Tác giả đã liệt kê lại nhiều nguyên nhân thường được mọi người cho là đã góp phần dẫn đến việc làm sụp đổ bức tường ô nhục, đồng thời phân tích lại những diễn biến xảy ra vào thời điểm ấy để giúp người đọc có được cái nhìn đầy đủ và chính xác hơn.

1. Công của TT Ronald Reagan.
Những người thích suy tôn vị tổng thống này thường nhắc đến lời nói bất hủ của ông Reagan khi đọc bài diễn văn tại Cổng Brandenburg vào ngày 12/6/1987 với lời thách thức đưa ra cho vị lãnh tụ khối Sô Viết: “Ông Gorbachev, hãy đập bỏ bức tường này đi!” Nhiều người cho rằng chính cái tinh thần cương quyết và mạnh dạn chống Cộng này, đi kèm với những lời nói hùng mạnh, đã là động lực chính đẩy mạnh những biến động dẫn đến sự sụp đổ của chế độ Liên Sô.

Trong thực tế, những lời nói của ông Reagan đã chẳng để lại một dấu ấn gì đặc biệt cho những người dân sống tại các nước Đông Âu. Những phong trào chống đối tại Đông Đức và Tiệp Khắc thật ra có những đòi hỏi ôn hoà hơn nhiều so với những lời hung hăng theo diều hâu của đảng Cộng Hoà; còn tại Ba Lan thì đa số dân chúng và những người tranh đấu trong phong trào Đoàn Kết thì đã có Giáo Hoàng John Paul II làm lãnh tụ tinh thần cho họ. Các phụ tá của ông Reagan coi bài diễn văn này thật ra chỉ có tính cách màu mè, với hậu ý gây tiếng vang tại nội địa nước Mỹ nhiều hơn mà không tạo nên những căng thẳng không cần thiết trên trường quốc tế. Những bài tường thuật về bài diễn văn và sự xuất hiện của ông Reagan cũng chẳng có gì quan trọng và vì thế nên cũng không được đăng trên trang đầu của hai tờ nhật báo lớn là Washington Post và New York Times lúc bấy giờ.

Ngay cả Cố vấn An ninh Quốc gia cho ông Reagan vào thời ấy là Frank Carlucci, sau này cũng đã nhìn nhận: “Đúng là một câu nói rất hay trong bài diễn văn. Nhưng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.” Còn ngay tại Tây Bá Linh, số người đứng nghe bài diễn văn và vỗ tay hoan hô ông Reagan quá ít so với những người đến biểu tình chống đối sự có mặt của ông Reagan, trong đó có rất đông những người của đảng Xanh với chủ trương bảo vệ môi sinh và phản chiến, nên chẳng lấy gì hài lòng trước những chính sách diều hâu của Hoa Kỳ lúc bấy giờ.

Khách quan mà nói, chính thái độ của ông Reagan có phần dịu giọng, nhất là trong cuối nhiệm kỳ hai, và sẵn sàng nhượng bộ với ông Gorbachev nên đã thúc đẩy cho lãnh tụ khối Liên Sô lúc bấy giờ không nghĩ đến việc phải dùng đến biện pháp mạnh bằng quân sự để giải quyết vấn đề, từ đó dẫn đến việc thay đổi chế độ rất êm thắm. Vì thế nên một nhà báo người Anh là ông Victor Sebestyen đã gọi ông Reagan là “Tay Bồ Câu Hàng đầu của Hoa Kỳ” (America’s Leading Dove).

2. Hướng đi tất yếu của lịch sử.
Những người bênh vực cho nguyên nhân này nói rằng lịch sử vào lúc ấy đứng về phía những người chống đối khiến cho các lãnh tụ cầm quyền tại các nước trong khối (...) Liên Sô không dám nghĩ đến việc dùng quân đội và công an để đàn áp.

Thật ra vấn đề không đơn giản như vậy, vì nói cho cùng mọi người dân trong các chế độ độc tài thường vẫn lo sợ trước bộ máy an ninh của nhà nước. Cuộc đàn áp dã man tại Quảng trường Thiên An Môn vào ngày 4 tháng 6 năm đó cho người ta thấy là chính quyền vẫn có khả năng đàn áp và đè bẹp tất cả mọi sự chống đối hay nổi dậy của quần chúng, và giúp cho giới lãnh đạo giữ vững quyền lực. Giá như giới lãnh đạo tại Đông Đức lúc bấy giờ quyết định ra tay đàn áp các cuộc nổi loạn trong nước thì chắc chắn là những hậu quả này sẽ tạo ra một tình trạng lo sợ lan truyền nhanh sang các quốc gia lân cận.

Tổng bí thư Đảng (...) Đông Đức là Erick Honecker và các đồng chí của ông trong Chính Trị Bộ vẫn còn có toàn quyền và khả năng để sử dụng biện pháp này. Vào tháng 9 năm 1989, hình ảnh trên truyền hình Đông Đức thường chiếu những lời tuyên truyền để đề cao về thái độ “cương quyết” của những đồng chí tại Bắc Kinh, ám chỉ những biện pháp dùng quân đội để dẹp tan các cuộc biểu tình. Vào ngày 9-10, các viên chức chính quyền còn trao vũ khí và đạn dược cho các lực lượng an ninh trước ngày diễn ra cuộc “Biểu dương vào ngày thứ Hai” tại Leipzig, và vận động sẵn nhân viên trực tại các nhà thương trong vùng để sửa soạn trước cho viễn tượng sẽ có đông đảo các nạn nhân thương tích hay thiệt mạng được mang tới sau khi cuộc biểu tình sẽ bị đàn áp. Cuối cùng cũng có đến 50,000 người xuống đường tham dự, nhưng rất may là vào giờ chót các lãnh tụ địa phương đã quyết định không dùng biện pháp mạnh; và chắc hẳn lịch sử thế giới đã đi vào một ngã rẽ khác nếu như các viên chức này đã thay đổi ý định.

3. Công của CIA.
Theo lập luận này thì các gián điệp của Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ đã có công làm suy yếu bộ máy của chế độ Liên Sô và từ đó dẫn đến sự sụp đổ qua việc giúp đỡ cho những kẻ thù của chế độ Sô Viết.

Không ai chối cãi là CIA đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các kháng chiến quân A Phú Hãn (mujahideen) theo đuổi cuộc thánh chiến của họ để chống lại lực lượng xâm lăng của Hồng quân Nga vào đầu thập niên 1980 và gây nhiều thiệt hại cho quân đội này. Dĩ nhiên CIA cũng có công tìm cách tài trợ cho lực lượng của nghiệp đoàn Đoàn Kết qua ngả Vatican với sự yểm trợ ngầm của Giáo Hoàng John Paul II.
Thế nhưng trong các biến cố xảy ra trong năm 1989, các tay gián điệp của CIA gần như bao giờ cũng đi sau sự kiện vì đã không tiên đoán được trước những gì đã xảy ra. Trong phần sau của thập niên 1980, các chuyên viên của CIA đã không tiên đoán được về những ý định thực sự của ông Gorbachev. Đến cuối năm 1988, các báo cáo của CIA đều tiên đoán rằng các chế độ Đông Âu vẫn tiếp tục được duy trì. Khi bức tường Bá Linh bị sụp đổ và Toà Bạch Ốc muốn hiểu biết thêm về những nguyên nhân thì các viên chức lãnh đạo của CIA đều thú nhận là họ đã không có một gián điệp nào hiện diện tại Đông Bá Linh hoặc tại Điện Cẩm Linh (Kremlim) để biết rõ hư thực.

Trưởng nhóm CIA đặc trách về hoạt động tại khối Liên Sô lúc bấy giờ là ông Milton Bearden đã ngồi xem diễn biến của đêm lịch sử ấy nhờ vào màn hình của đài truyền hình dây cáp CNN, chứ không phải là nhờ vào những báo cáo của các gián điệp trong vùng. (Một trong những lý do chính để giải thích vì sao phía tình báo Mỹ đã không biết rõ gì phía bên kia bức màn sắt vì một trong những tay gián điệp nhị trùng là Aldrich Ames đã tiết lộ danh tính tất cả những gián điệp của Mỹ tại Liên Sô khiến họ bị thanh toán. Mãi đến năm 1994 thì Aldrich Ames mới bị lật tẩy và bắt giữ.)

4. Khối Liên Sô bị sụp đổ vì thất bại về kinh tế.
Nhiều người cho rằng động lực và nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của bức tường Bá Linh, kéo theo sự tan rã của chế độ (...) Sô viết là tình hình kinh tế tụt dốc tệ hại khiến cho các chế độ này không còn có khả năng đứng vững.

Lập luận này có phần hơi đơn giản, tuy rằng cũng có những yếu tố khá thuyết phục. Mọi người đều nhìn thấy rõ là sinh hoạt kinh tế tại Liên Sô lúc bấy giờ không thể được coi là tốt đẹp so với các nước khác bên khối Tự Do. Hầu hết các chính quyền trong Khối Warsaw như Đông Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi, Lỗ Ma Ni đều mang công mắc nợ rất nhiều khiến cho chính phủ gặp lúng túng vì thiếu khả năng để giải quyết những khó khăn về kinh tế trong nội địa. Vào năm 1989, mức nợ các nước ngoài của Đông Đức lên đến 26.5 tỷ Mỹ-kim, và mỗi năm phải tốn đến 4.5 tỷ Mỹ-kim chỉ để trả tiền lời, coi như chiếm đến 60% giá trị của tổng số hàng xuất cảng của cả nước.
Tuy nhiên, kinh nghiệm diễn ra tại hai nơi khác là Cuba và Bắc Hàn, những nước gần như lâm vào tình trạng khánh tận vào năm 1989 khi không còn nhận được viện trợ từ phía đàn anh Liên Sô, cho thấy là các chế độ (...) vẫn còn có khả năng sống còn với những biện pháp kềm kẹp và kiểm soát gắt gao mặc dù ngân quỹ nhà nước rất nghèo nàn và yếu ớt.

Hơn nữa, sự kiện các nước Đông Âu mắc nợ lớn đối với ngoại quốc, nhất là từ các nước phương Tây, đã chưa hẳn là một mối nguy cơ khiến cho các chính quyền độc tài này có thể bị lung lay như nhiều người tiên đoán. Bởi vì điều này chỉ xảy ra nếu như Hoa Kỳ và các đồng minh làm áp lực để tạo khó khăn, chẳng hạn như đòi trả nợ hoặc ép buộc một số những đổi thay nào đó trong chính sách. Tuy nhiên, vào thời điểm của năm 1989, tất cả các lãnh tụ ở phương Tây từ các thủ tướng Helmut Kohl của Tây Đức và Margaret Thatcher của Anh cho đến Tổng thống George H.W. Bush cũng đều ngần ngại có những thái độ hay quyết định nào có thể bị coi là “gây bất ổn” (destabilizing) vùng này.

Để kết luận, theo nhà báo Christian Caryl, có lẽ sự hiện diện đông đảo của quần chúng tại nhiều thủ đô khác nhau tại Đông Đức, Ba Lan, Hung Gia Lợi và Tiệp Khắc có thể đã bất ngờ tạo nên một thử thách cấp bách cho giới lãnh đạo muốn củng cố quyền hành và sự chính thống của chế độ. Ngoài ra cũng có rất nhiều yếu tố khác đồng loạt xảy ra vào cùng một thời điểm: sự xuất hiện của một lãnh tụ ôn hoà và chấp nhận cải cách như ông Mikhail Gorbachev với quyết định không dùng bạo lực để đàn áp các cuộc biểu tình; tình hình kinh tế trì trệ kéo dài tại các nước không theo mô hình kinh tế tự do của thị trường; sự chán nản và mất dần tin tưởng về ý thức hệ (...) trong nhiều tầng lớp quần chúng và công chức trong nước; chưa kể đến những nguồn thông tin dồn dập đến từ phương Tây. Có lẽ tất cả những yếu tố này phối hợp lại, dù là vô tình chứ không phải đã được phối hợp hoặc tính toán từ trước, đã tạo nên những biến động diễn ra trong năm 1989.

Tuấn Minh
Houston, Texas 11-11-2009

******************

source

Viet Tribune Online

Bức tường Bá Linh - biểu tượng sự thất bại của bạo lực (...)

Nguyên Hân – Tóm lược


Bức tường Bá Linh - một biểu tượng thất bại hoàn tòan của Chủ nghĩa (...) ở châu Âu


Theo nhà báo Jonathan Eyal, những biến cố lịch sử tuồng như được khởi đầu bằng những yếu tố bất ngờ, thậm chí vô lý. Và Bức tường Bá Linh sụp đổ cũng khởi đầu như thế, bắt nguồn từ một lỗi lầm quan liêu hành chánh.

Hè năm 1989, nhà nước (...) đối diện với một làn sóng biểu tình. Áp lực càng lúc càng gia tăng khi những nước (...) láng giềng như Hungary và Ba Lan bắt đầu nới lỏng sự kiểm soát chính trị và những hạn chế khắc khe ở biên giới trong nước của họ.

Những nhà lãnh đạo Đông Đức bỗng có một ý tưởng lạ thường: ngày 9 tháng Mười Một năm 1989, tân tổng bí thư đảng Egon Krenz tuyên bố cho phép một số công dân Đông Đức được đi trực tiếp qua Tây Đức sau khi nộp đơn xin chiếu khán ra đi.

Viên chức nhà nước (...), ông Gunter Schabowski người trả lời câu hỏi của báo chí và được truyền thanh trực tiếp: “Vâng, (lệnh có gía trị) ngay lập tức, không chậm trễ." Nguồn: www.bildercache.de

Thoạt đầu, đây chỉ là một biện pháp tạm thời trong chuyện kiểm soát biên giới nhằm loại bỏ những người Đông Đức bất đồng chính kiến, mà nhà nước tin rằng chắc chắc là những người này sẽ chạy qua Tây Đức trước hết nếu được cho phép. Nhưng viên chức cao cấp của nhà nước Đông Đức được đưa đến để thông báo quyết định này ông Gunter Schabowski đã không nắm vấn đề thấu đáo, hoặc không đọc mật lệnh cho rõ ràng. Nên khi một nhà báo đặt câu hỏi trong một buổi họp báo quốc tế và được truyền thanh trực tiếp, "liệu điều này có nghĩa ai cũng được tự do đi qua biên giới", viên chức này đã trả lời: “Vâng, (lệnh có gía trị) ngay lập tức, không chậm trễ.”

Sự việc được ghi nhận như là một lỗi lầm hành chánh có ý nghĩa lịch sử nhất của thế kỷ 20.

Và ngay lập tức, người dân Đông Đức đổ về phía bức tường ngăn cách Đông và Tây Bá Linh, thực hiện quyền tự do đi lại của họ giờ đã được nhà nước (...) cho phép.

Công an biên phòng Đông Đức qúa đỗi bàng hoàng, liên tục xin lệnh cấp trên vì họ không biết phải ứng xử như thế nào, nhưng lệnh không bao giờ đến. Và chỉ trong vòng vài giờ, bức tường Bá Linh chìm trong biển người.

Khi màn đêm buông xuống, hằng ngàn thanh niên Đức tay trong tay khiêu vũ không mỏi mệt từ bên này sang bên kia biên giới, một hành động được bảo đảm chắc chắn là chết tươi dưới họng súng của công an ngay trên hàng rào - nếu xảy ra 24 giờ trước đó.

Và thế giới ghi nhận đây là giờ khắc lịch sử đánh dấu sự chấm dứt cuộc chiến tranh lạnh.

Ông Harold Jaeger, một trong những công an biên phòng Đông Đức mở cửa biên giới tháng Mười Một năm 1989 hồi tưởng: “Tôi không giải phóng châu Âu, hay thả tự do cho người dân tôi, hay bất cứ điều vô nghĩa nào như thế. Đó là đám đông dân chúng trước mặt tôi và sự hỗn loạn vô vọng trong chính sự lãnh đạo của tôi đã mở cửa biên giới hôm đó,” ông nói. Và đây là lịch sử, được viết lên như một sự ngẫu nhiên, tình cờ.

Không một ai có mặt hôm tháng Mười Một đó lại có thể quên được những gì đã xảy ra. Những giòng nước mắt hân hoan khi gặp gỡ lại người thân sau những năm dài xa cách, những ôm ấp ấm áp tình người của những người hoàn toàn xa lạ lẫn nhau trước đó và bài quốc ca Đức vang rền trong trời đêm: khó mà cầm được nước mắt cho dẫu là người có trái tim vô cảm.

Không ai nghi ngờ cái ý nghĩa của biến cố này. Bức tường ô nhục ngăn cách Đông và Tây Bá Linh dài 37 cây số, với hàng rào kẽm gai, điện cao thế và mìn như một biểu tượng chia đôi châu Âu, và một khi nó sụp đổ, ai cũng cảm nhận một châu Âu (...) đang trên đường cáo chung.

Công an biên phòng Đông Đức trả lại đóa hoa người Tây Đức ném tặng, sáng ngày 10 tháng 11 năm 1989. Nguồn: Reuters

Tường, thành thường được dựng nên để ngăn người ngoài xâm nhập vào, người Trung Hoa đã đi tiên phong với ý tưởng này khi họ xây Vạn Lý Trường Thành 2.500 năm trước đây. Tuy nhiên, bức tường Bá Linh được nhà nước (...) xây lại không nhằm mục đích ngăn chận người ngoài; thay vào đó, nhằm ngăn chận công dân của chính mình bỏ nước ra đi.

Nếu không có bức tường này, có lẽ Đông Đức đã không còn tồn tại ngay vào đầu thập niên 1960. Chủ nghĩa (...) ở châu Âu đã chứng minh là toàn toàn bị thất bại và nó chỉ có thể tồn tại được bằng cách xây tường và nhà tù “nhốt” dân của mình lại.

Thực ra, bức tường này đã sụp đổ trước đó chứ không phải đến ngày 9 tháng Mười Một năm 1989; vì tuy mìn, điện cao thế và kẽm gai đã giam hãm được thân xác con người, nhưng bức tường này không ngăn được tư tưởng, thông tin và khoa học kỹ thuật từ thế giới tự do tràn vào.

Nhà nước Đông Đức đã làm những gì họ có thể làm để xây dựng cho Đông Đức một “căn cước”, một bản thể quốc gia, nhưng người dân của chính họ vẫn tin rằng Đông Đức là một phần của nước Đức và không thể chia hai.

Nhà nước (...) đã vận dụng hệ thống tuyên truyền để nhồi sọ người dân, nhằm làm họ hãnh diện về nước (...) của mình, nhưng người dân Đông Đức bất chấp, thay vào đó họ xem truyền hình Tây Đức. Đã có chuyện khôi hài thời (...) là người dân Đông Đức sống ở bên này bức tường ban ngày, nhưng sống ở Tây Đức ban đêm khi họ bật máy truyền hình và theo dõi chương trình phát đi từ Tây Đức.

Cùng thời điểm khi bức tường Bá Linh sụp đổ, các nước vùng Đông Âu cũng đã chín muồi. Nhà nước (...) Ba Lan đồng ý chia sẻ quyền lực với những nhà bất đồng chính kiến, nhà nước Hungary hứa hẹn sẽ có bầu cử tự do và Nam Tư đang sùng sục những cuộc biểu tình đòi thay đổi.

Chỗ bé đang chơi 20 năm trước là bức tường ô nhục chia đôi nước Đức, hiện vẫn còn dấu. Nguồn: Reuters

Chỉ vài tuần sau đó, một Đông Đức (...) biến mất, và chủ nghĩa (...) ở châu Âu chuẩn bị cáo chung chỉ trong cuối năm 1989. Mười tám tháng sau, (...) tan rã. Tư tưởng và khát vọng tự do của con người một lần nữa, xuyên qua bức màn sắt và cho thấy mang nhiều tính thuyết phục hơn súng đạn.

Hai mươi năm qua đã cho thấy một Đông Âu ngày càng trở nên tốt đẹp hơn; tối thiểu, người dân đi ngủ không còn bị ám ảnh một cách hãi hùng cảnh (...) gõ cửa lúc nữa đêm hoặc sắp hàng mua lương thực theo chế độ tem phiếu của thời (...).

Đã có nhiều biến cố lịch sử xảy ra trong thời đại chúng ta đang sống, nhưng thiết tưởng không một sự kiện nào có tính thuyết phục mạnh mẽ như bức tường Bá Linh, trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, sự sụp đổ của bức tường Bá Linh chứng minh một điều: không một hàng rào, nhà tù nào xây nên để nhốt và trấn áp con người có thể tồn tại lâu dài với thời gian.

Và nó cũng là một bằng chứng cho thấy để điều hành tốt đẹp một đất nước, những nhu cầu căn bản và những khát vọng tự do của người dân cần được lắng nghe và tôn trọng thay vì họng súng, nhà tù và bạo lực.


© DCVOnline

---

Nguồn:

(1) By Jonathan Eyal, Straits Times Europe Bureau, 7 November 2009
*****************
source
DCVOnline

LBJ On JFK Assassination: ‘It’s All A Conspiracy’

Was Johnson feigning hysterics to hide his role in the murder plot?

Paul Joseph Watson
Prison Planet.com
Wednesday, November 4, 2009

Recently declassified testimony by Brigadier General Godfrey McHugh, President Kennedy’s military aide for his fateful Dallas trip in November 1963, reveals how Lyndon Baines Johnson thought the assassination of JFK was part of a wider conspiracy in the very hours after the event.

Some would argue that LBJ was a very credible source for claiming the murder was part of an intricate plot, primarily because he was one of the conspirators who spearheaded the whole operation.

However, McHugh’s testimony suggests that either LBJ was deliberately attempting to extricate himself from suspicion of involvement, or that he was genuinely afraid he could be the next target of a gargantuan plot.

The interview with McHugh was originally conducted for the John F. Kennedy Library in 1978 but has remained classified until recently.

Writer Steven M. Gillon picks up the story;

After being informed at Parkland Hospital that Kennedy was dead, Johnson raced back to Air Force One, where he waited for Mrs. Kennedy and the body of the slain president, and made preparations to take the Oath of Office. Back at the hospital, the Kennedy group loaded the body into a coffin, forced their way past a local justice of the peace, and hurried back to Love Field for the long ride back to Washington.

It was standard practice for the plane to take off as soon as the commander-in-chief was onboard. Even after McHugh had ordered the pilot to take off, however, “nothing happened.” According to the newly declassified transcript, Mrs. Kennedy was becoming desperate to leave. “Mrs. Kennedy was getting very warm, she had blood all over her hat, her coat…his brains were sticking on her hat. It was dreadful,” McHugh said. She pleaded with him to get the plane off the ground. “Please, let’s leave,” she said. McHugh jumped up and used the phone near the rear compartment to call Captain James Swindal. “Let’s leave,” he said. Swindal responded: “I can’t do it. I have orders to wait.” Not wanting to make a scene in front of Mrs. Kennedy, McHugh rushed to the front of the plane. “Swindal, what on earth is going on?” The pilot told him that “the President wants to remain in this area.”

Not even realizing Johnson was on board, McHugh rushed off to try and find him, checking the bedroom and eventually concluding that the only place LBJ could be was in the toilet.

“I walked in the toilet, in the powder room, and there he was hiding, with the curtain closed,” McHugh recalled. He claimed that LBJ was crying, “They’re going to get us all. It’s a plot. It’s a plot. It’s going to get us all.’” According to the General, Johnson “was hysterical, sitting down on the john there alone in this thing.”

McHugh repeated the story to the House Select Committee on Assassinations, saying that he found Johnson “hiding in the toilet in the bedroom compartment and muttering, ‘Conspiracy, conspiracy, they’re after all of us.’”

“Although it is impossible to prove, my gut reaction is that McHugh is telling the truth,” writes Gillon. “We know that Johnson was a man capable of dramatic mood swings, and occasional fits of hysteria were not unusual.”

(ARTICLE CONTINUES BELOW)

However, McHugh’s account is irreconcilable with the evidence that suggests LBJ himself was a key figure in the plot to kill Kennedy, a man whom he was known to despise and wanted to eliminate so that he could become president. Could Johnson have been feigning his hysterics in order to neutralize suspicion about his involvement in the plot, or is McHugh’s entire story merely a fabrication?

In 2006 we highlighted the astounding revelations of Johnson’s mistress, Madeleine Duncan Brown, who before her death lifted the lid on how LBJ was in on the plot to kill JFK. Brown had seemingly little to gain from making such claims, but her story was largely ignored by the establishment media.

The night before the Kennedy assassination, according to Brown, Lyndon Baines Johnson met with Dallas tycoons, FBI moguls and organized crime kingpins, emerging from the conference to tell her that “those SOB’s” (the Kennedy’s) would never embarrass him again.

Before her death on June 22 2002, prolific author and lecturer Robert Gaylon Ross had the opportunity to conduct an 80 minute sit-down interview with Madeleine Duncan Brown and from that lengthy discussion the truth about exactly who was behind the assassination of JFK was exposed.

“They all went in to this conference room,” said Brown. “Lyndon didn’t stay that much in the meeting and when he came out….he grabbed me by the arm and he had this deep voice and he said, ‘after tomorrow those S.O.B.’s will never embarrass me again – that’s no threat – that’s a promise.’”

Claims that LBJ was intimately involved in the conspiracy resurfaced again in 2007 when former CIA agent and Watergate conspirator E. Howard Hunt’s deathbed confession was released by his son. E. Howard Hunt names numerous individuals with both direct and indirect CIA connections as having played a role in the assassination of Kennedy, while describing himself as a “bench warmer” in the plot.

Hunt alleges on the tape that then Vice President Lyndon B. Johnson was involved in the planning of the assassination and in the cover-up, stating that LBJ, “Had an almost maniacal urge to become president, he regarded JFK as an obstacle to achieving that.”

In his book, Hunt states that, “LBJ had the money and the connections to manipulate the scenario in Dallas and is on record as having convinced JFK to make the appearance in the first place.”

Hunt also alleges that Johnson tried to get his good friend Governor John Connolly, “to ride with him instead of in JFK’s car – where…he would have been out of danger.”

Hunt concluded , “Having Kennedy liquidated, thus elevating himself to the presidency without having to work for it himself, could have been a very tempting and logical move on Johnson’s part.”

Another tell-tale sign that LBJ was fully complicit in the plot to kill Kennedy is the infamous “wink” photograph. Congressman Albert Thomas winks back at a quickly-smiling LBJ as he is being sworn in to be the next President of the United States on Air Force One while the grief-stricken Jackie Kennedy stands next to him.

Watch a clip from the Madeleine Duncan Brown interview below. The full video can be viewed at Prison Planet.tv.

Prison Planet.tv Members Can Watch Fall Of The Republic Right Now Online - Don't Miss Out! Get Your Subscription Today!
******************************************
source

[infowarsnews] LBJ On JFK Assassination: 'It's All A Conspiracy'

Thursday, November 5, 2009 3:47 AM

From:

"Paul Joseph Watson"

http://www.prisonpl anet.com/ lbj-on-jfk- assassination- its-all-a- conspiracy. html